Van mentoring tot duaal leren: uitdagingen voor de Vlaamse arbeidsmarkt

Parlementslid Tom Ongena (Open Vld) pleitte voor een structurele inbedding van mentoringtrajecten, zoals DUO for a JOB, in het Vlaamse activeringsbeleid. Deze trajecten richten zich op moeilijk te activeren werkzoekenden en toonden lokaal al goede resultaten.

Minister Zuhal Demir toonde zich terughoudend. Ze verwees naar een eerdere samenwerking via VDAB, die werd stopgezet wegens lage bereikcijfers en hoge kosten per traject. Ze erkent de waarde van mentoring, maar ziet voorlopig geen ruimte voor structurele ondersteuning buiten de lopende voorbereidingen op een nieuwe beheersovereenkomst met VDAB.

Katrien Houtmeyers (N-VA) pleitte voor lokale verankering van mentoringprojecten als aanvulling op het VDAB-aanbod, zeker met de verwachte druk op OCMW’s. Nawal Maghroud (Vooruit) herinnerde eraan dat VDAB hierin de regie moet opnemen.

Vlaanderen scoort met een werkzaamheidsgraad van 65% bij 55-plussers beter dan het Belgische gemiddelde. Toch blijft de kloof met de algemene werkzaamheidsgraad aanzienlijk. Minister Demir erkende de stijgende trend, maar temperde de ambitie om die kloof volledig te dichten tegen 2030. Ze pleitte voor een generiek arbeidsmarktbeleid met aandacht voor werkbaar werk, eerder dan doelgroepgerichte maatregelen.

Tom Ongena vroeg expliciet aandacht voor maatwerk en het aanpakken van leeftijdsdiscriminatie. Demir bevestigde dat praktijktesten in voorbereiding zijn, maar wees ook op het belang van realistische beleidsdoelen.

De vrouwelijke werkzaamheidsgraad in Vlaanderen bedraagt 73,4% en ligt daarmee boven het Europese gemiddelde. Toch blijven bepaalde groepen – met name vrouwen met een migratieachtergrond – ondervertegenwoordigd. Slechts 61% van deze vrouwen is aan het werk en een opvallende 96% van de niet-beroepsactieven geeft aan geen arbeidswens te hebben.

Volgens minister Demir ligt hier een duidelijke uitdaging. Ze gaf aan dat de sectorconvenanten expliciete inspanningen zullen opnemen om deze doelgroep beter te bereiken.
Katrien Houtmeyers wees op het emancipatorische effect van werk, terwijl Nawal Maghroud opriep tot een meer positieve benadering: “Zie deze groep niet als probleem, maar als potentieel.”

Minister Demir kondigde aan werk te maken van een versnelling van het duaal leren, dat nog te vaak vastloopt op praktische drempels zoals inflexibele regelgeving en een gebrek aan leerwerkplekken. In juni vond een rondetafelgesprek met bedrijven en scholen plaats, waar concrete knelpunten in kaart zijn gebracht. Op basis daarvan volgt binnenkort een plan van aanpak, dat wordt voorgelegd aan de Vlaamse Regering.

Ook hier is er brede steun in de commissie. Zowel Houtmeyers als Maghroud benadrukten het belang van duaal leren in de strijd tegen knelpuntberoepen. Demir gaf aan dat ze ook buitenlandse voorbeelden, zoals Duitsland en Nederland, zal betrekken in de hervormingsplannen.